Bảo vật quốc gia

Với kỹ thuật sơn mài điêu luyện, tư duy tạo hình cao, cảm xúc thẩm mỹ mạnh mẽ trong sự thống nhất và liên tục, tác phẩm “Vườn xuân Trung Nam Bắc” là sự đúc kết, tổng hợp mọi thành tựu nghệ thuật trong nửa thế kỷ tìm tòi, sáng tạo và cống hiến cả cuộc đời của họa sĩ Nguyễn Gia Trí dành cho sơn mài. Tác phẩm được thực hiện trong 20 năm, từ năm 1969 đến 1989 và là tác phẩm cuối cùng của danh họa Nguyễn Gia Trí. Tác phẩm được Nhà nước công nhận là Bảo vật Quốc gia ngày 30/12/2013.

Trong giai đoạn sáng tác từ khoảng 1960- 1970, họa sĩ Nguyễn Gia Trí đã tạo thêm điểm nhấn trong cuộc đời nghệ thuật sáng tác của mình qua việc chú trọng hơn về hình thức và bố cục, qua các đường viền trang trí với các họa tiết truyền thống: mai, lan, cúc, bầu rượu, túi thơ... điển hình như “Hoài niệm xứ Bắc” (1969) hay các câu thơ chữ Hán của Đào Duy Từ trong khung viền của tác phẩm “Vườn Xuân Trung Nam Bắc”:

Phiên âm:

“Hương hoa phức uất phong tiền chuyển

Nguyệt ảnh đăng huy thủy thượng phù”

Dịch nghĩa:

“Bóng trăng nhu đèn tỏa sáng trên mặt nước

Hương hoa thoang thoảng bay theo gió đưa”[1]