HỌA SĨ CỔ TẤN LONG CHÂU.

HỌA SĨ CỔ TẤN LONG CHÂU

Họa sĩ Cổ Tấn Long Châu là một trong những gương mặt tiêu biểu của nghệ thuật cách mạng miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Sinh ra tại Long An trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng, ông sớm được nuôi dưỡng trong môi trường hun đúc tinh thần yêu nước và ý chí dấn thân vì sự nghiệp chung của dân tộc. Năm 1961, sau khi tốt nghiệp Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn, ông quyết định tham gia hoạt động cách mạng cùng với một số họa sĩ đồng chí hướng. Từ đó, ông trở thành thành viên của Phòng Hội họa Giải phóng thuộc Trung ương Cục miền Nam.

Với bố cục chặt chẽ, bút pháp chắc khỏe và khoáng đạt, Cổ Tấn Long Châu đã hình thành một phong cách hội họa riêng, phản ánh rõ nét trong nhiều tác phẩm và loạt ký họa chiến trường miền Nam giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Các tác phẩm này không chỉ ghi lại hiện thực cuộc chiến một cách trực tiếp và sinh động, mà còn mang tính khái quát cao, biến những khoảnh khắc đời thường thành hình tượng nghệ thuật giàu giá trị biểu cảm. Xuất thân từ hoạt động nội thành, ông lựa chọn rời bỏ môi trường đô thị để ra bưng biền, hòa mình vào đời sống chiến khu. Chính trong môi trường đó, toàn bộ năng lực tạo hình của ông được đặt trọn vẹn vào mục tiêu phục vụ sự nghiệp cách mạng, góp phần hình thành diện mạo mỹ thuật cách mạng miền Nam.

Cổ Tấn Long Châu chủ yếu sáng tác bằng màu nước, chất liệu mềm mại, linh hoạt, giúp ông tinh tế ghi lại những khoảnh khắc nổi bật về cảnh vật và con người, phản ánh nhịp sống cũng như tinh thần chiến đấu trên chiến trường như hình ảnh các chiến sĩ trẻ, dù áo rách, thân thể mang thương tích, vẫn kiên định và quyết chiến; những ngôi nhà tiền chế đơn sơ dựng từ cột gỗ, mái lá trở thành nơi trú ẩn giữa rừng núi, nhưng sau bom đạn chỉ còn lại các thanh cột kèo và mái tranh cháy xém, nơi các chiến sĩ nghỉ ngơi sau trận đánh mệt nhoài. Các chi tiết này được thể hiện bằng các tông màu lam, nâu, đỏ, cam và nâu đen, tạo nên cảm giác vừa chân thực, vừa căng đầy sức sống trong khung cảnh chiến tranh khốc liệt.

Tác phẩm "Bà má Củ Chi" sáng tác năm 1979, chất liệu sơn dầu, được tác giả sáng tác năm 1979 với gam màu trầm - ấm làm chủ đạo như nâu đất, xám, xanh rêu, vàng nhạt… đây là gam màu vừa gợi không gian nơi chiến khu, vừa làm nổi bật vẻ giản dị, chịu thương chịu khó của người dân vùng đất Củ Chi. Tác phẩm khắc họa chân dung một người mẹ già, khăn đội đầu, áo ngắn tay, với nét mặt đượm buồn, ánh mắt đợi chờ tin con đầy mong mỏi, để lại cho người xem ấn tượng sâu sắc và cảm giác lưu luyến..

Tác phẩm “Trái tim dũng sĩ” tái hiện một trận chiến khốc liệt, nơi không chỉ có tiếng súng và bom đạn, mà còn có hình ảnh những người lính sẵn sàng cứu giúp người bị thương dù họ thuộc chiến tuyến nào. “Trái tim dũng sĩ” là biểu tượng cho tinh thần nhân ái, cho tình yêu quê hương đất nước gắn liền với tình người trong khói lửa chiến tranh. Từ bức họa có thể gợi lên ý niệm: chiến tranh có thể thiêu rụi mọi thứ, nhưng không thể thiêu rụi ánh sáng nhân văn trong trái tim con người.

Năm 2016, Cổ Tấn Long Châu được Chủ tịch nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp quan trọng của ông cho nền mỹ thuật cách mạng Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn chiến đấu tại miền Nam. Di sản nghệ thuật của Cổ Tấn Long Châu tiếp tục là nguồn tư liệu quý giá cho nghiên cứu, đồng thời truyền cảm hứng về tinh thần kiên cường, sáng tạo và tấm lòng sẵn sàng dấn thân vì lý tưởng cách mạng.

 Bà má Củ Chi, 1979, sơn dầu, 100 x 90 cm

Ký họa Quán ở chiến khu, 1965, màu nước, 14.6x20.9 cm

Ký họa Hồ Văn Mác, màu nước, 17.5 x 24.8 cm

Trái tim dũng sĩ, 1997, sơn dầu, 160 x 200 cm